Izabrane tehhike pčelarenja

DVO-KOŠNIČKI (DADANOV VIŠESPRATNI) SISTEM

(Objavljeno u časopisu "Pčelar" broj 4/1978.)

Prevod i komentar: DUŠAN SIMONOVIĆ

»AIACTA«, časopis APIMONDIJE br. 3/1977. doneo je članak pod gornjim nazivom, kojim G. Grollier iz Revue Francaise d`apiculture Nr. 5/1977, preporučuje metod za područja, gde se pčelinja društva zbog skromne ali duge paše, nedovoljno razvijaju za korišćenje glavne paše.

Pogledajmo prikazane slike! Svaka ima po 2 društva. Svako od ova dva društva ima svoj zadatak!

Društvo na levoj strani sa jednogodišnjom maticom, bez rojidbenog nagona, proizvodi med, a društvo na desnoj strani sa dvogodišnjom maticom proizvodi leglo. Ono će biti stalno prihra-njivano 50% šećernim sirupom.

Evo cele priče u pet slika:

Slika 1. Kraj marta. Oba društva su dobro prezimela u košnicama sa po dva sprata. Svaka je imala po 18 kg meda.

Slika 2.

Slika 2. Početak aprila. Hranilice su instalirane kod oba društva iznad poklopne daske i pokrivene vunenim filcom i napunjene 50% šećernim sirupom.

Slika 3.

Slika 3. Kraj aprila. Hranilica i poklopna daska se skidaju sa košnice (levo) koja proizvodi med i doda sprat sa 5 okvira zatvorenog legla, uzetih iz košnice (desno) koja proizvodi leglo, kao i 5 okvira sa praznim izvučenim saćem ili sa satnim osnovama.U društvu koje proizvodi leglo (desno) ostala 5 okvira sa leglom na drugom spratu, pomeraju se do sredipe sprata a sa strane dodaju 5 okvira sa praznim izvučenim saćem na mesto uzetog legla. Hranilica ostaje na starom mestu i u njoj se stavlja po dva litara šećernog sirupa nedeljno.

Slika 4.

Slika 4. Kraj maja. Posle dodavanja još jednog sprata sa košnicom koja proizvodi med (levo) postupa se isto onako kao što se postupilo na slici 3. Košnici sa desne strane i dalje se daje sirup.

Slika 5.

Slika 5. Kraj juna. Košnici sa leve strane dodaje se peti sprat u kome se okviri sa leglom stavljaju naizmenično sa praznim okvirima. Ako nema više praznih okvira onda se med iz četvrtog sprata vrca. Košnica sa desne strane i dalje dobija sirup i prazne okvire. U toku jula, košnica sa leve strane prikuplja nektar sve do svršetka paše. Košnica sa desne strane priprema se za zamenu matice; stešnjavanjem prostora izaziva se rojidbeni nagon i dobijaju se potrebni matičnjaci. Do kraja avgusta mlada matica je izvedena u košnici sa desne strane i ona sada već polaže jaja. Situacija je sada ista kao što je na slici br. 1 ali položaj se menja, jer mlada matica za narednu godinu predvodi društvo u košnici sa desne strane a dvogodišnja matica predvodi društvo u košnici sa leve strane.

Birajući članak za prevod imao sam u vidu njegovu praktičnu primenu na naše prilike koje se, donekle, razlikuju od onih koje se u članku pominju. Po mom mišljenju „Dvokošični (Dananov višespratni) sistem" može se primeniti kod nas na livadskim pašama u planinskim krajevima, a delimično se može primeniti i kod kasnije bagremo ve paše a da se docnije nastavi na suncokretu.

Naš renomirani pčelar Japko Baćević, na primer, razvija posebno svoja društva do početka bagremove paše pa ih onda ujedinjava, tako da društva sa mladim jednogodišnjim maticama dobijaju sve radilice i zatvoreno leglo iz susednih društava koje vode dvogodišnje matice. Otvoreno leglo sa pripadajućim pčelama on koristi za formiranje nukleusa i za proizvodnju matica. Baćević pčelari isključivo sa Langstrotovim košnicama i na ovaj način dobija od pojedinog ujedinjenog društva po 4 do 5 spratova meda, mnogo više nego da ostavlja oba društva da posebno prikupljaju nektar sa bagrema.

Već mnogo godina ujesen zazimljavamo nukleuse sa mladim maticama iznad poklopnih dasaka onih društava koja imaju dvogodišnje matice i paralelno ih razvijamo do početka bagremove paše. Tada ih ujedinjavamo tako da otvoreno leglo sa starim maticama i pripadajućim pčelama koje hrane larve prenosimo u petookvirne nukleuse koje docnije koristimo za proizvodnju matica.

Novim, ujedinjenim društvima, koje sada vode mlade matice, dodajemo spratove za prikupljanje bagremovog meda. Rezultati su mnogo veći nego da su ova društva ulazila u bagremovu pašu posebno. Međutim, pregledi i prihranjivanje ovih društava od ranog proleća do početka bagremove paše iziskuju dosta truda.